top of page
pexels-somchai-kongkamsri-20258.jpg

ÖZYAMAN HUKUK

ASKERİ CEZA HUKUKU

Askeri Suçlar Nelerdir?

Askeri Ceza Kanunu 1. Maddesi göre ölüm, ağır hapis ve hapis cezaları ile cezalandırdığı suçlar askeri cürümlerdir. Askeri Ceza Kanununun kısa hapis cezası ile cezalandırdığı suçlar ise askeri kabahatlerdir. Yani askeri suçlar; askeri cürümler ve askeri kabahatler şeklinde ikiye ayrılır. Buna göre bir suçun askeri suç sayılabilmesi için cezanın Askeri Ceza Kanununda gösterilmesi gerekir.

  • Yoklama kaçağı, bakaya, saklı, firar.

  • Çağrılıp gelmeyen yedek subaylarla askeri memurların cezaları.

  • Vazife ve memuriyetlerine gitmeyenlerin cezaları.

  • Firar ve cezası.

  • Yabancı memlekete firar edenlerin cezası.

  • Mehil içinde yakalananların cezası.

  • Düşman tarafına, düşman karşısında, mahsur mevkiden kaçanların cezası.

  • Sözleşerek firara ve cezası.

  • Erbaşların rütbelerinin geri alınması.

  • Firara kalkışanları haber vermeyenlerin cezası.

  • Kaçaklara yardım edenlerin cezaları.

  • Tutukevi veya cezaevinden kaçmak veya kaçmaya aracı olmak.

  • Göz veya oda hapsi ceza yerinden kaçmak, infaz şartlarına uymamak, kaçmaya aracı olmak.

  • Kendini askerliğe yaramayacak hale getirenlerin cezası.

  • Başkasını askerliğe yarayamayacak hale getirenlerin cezası.

  • Askerlikten kurtulmak için hile yapanlar.

  • Amir veya üstü tehdit.

  • Yalan yere şikayet.

  • Amir ve üstüne hakaret edenlerin cezası.

  • İtaatsizlikte ısrar edenlerin cezası.

  • Mukavemet ve cezası.

Askeri suç; “milli savunmayı sağlamak ve korumak maksadıyla, başka bir ifadeyle askeri bir yararı korumak amacıyla kabul edilmiş olan kanunlarda yer almış bütün suçlar askeri suçlardır.” şeklinde tanımlamıştır.

 

Devlet ve toplum yapısı ile son derece yakından ilgili bir kuruluşun fonksiyonlarını eksiksiz yerine getirebilmesi için özel kurallara tabi tutulması, kendine has ceza ve disiplin mevzuatına sahip olması gereklidir. Silahlı kuvvetlerin disiplini de çoğunlukla, askerlik hizmetlerinin niteliğinden kaynaklanan suçları ve cezaları içeren askeri ceza kanunlarının uygulanmasıyla sağlanmaya çalışılmaktadır.  Askeri ceza veya askeri disiplin hukuku bu sebeple hayati öneme sahiptir. Zira ordunun düzenli ve tertipli işleyişi bu kurallar doğrultusunda ancak sağlanabilir. Askeri suçların yargılanmasında görev alan avukata ise askeri ceza avukatı denir. Diğer bir tabirle askeri ceza avukatı üstte sayılan davaları yürüten avukata denir. 

Askeri Ceza Hukuku Kimlere Uygulanır ?

  • Subay

  • Astsubay

  • Uzman Jandarma

  • Uzman Erbaş

  • Erbaş ve Erler

  • Askeri Öğrenciler

  • Yedek Asker Kişiler

  • Sivil Personel

  • Duruma Göre Siviller

  • Yabancı Asker Kişiler

Askeri Cezalar Nelerdir ?

1-) Asli Cezalar

  • Hapis Cezaları

  • Ağırlaştırılmış Müebbet Hapis Cezası

  • Müebbet Hapis Cezası

  • Süreli Hapis Cezası ( 1 Aydan az 20 yıldan fazla olamaz.)

  • Adli Para Cezası (Kural olarak Askeri Ceza Kanunu adli para cezası öngörmemiştir. Fakat atıf yaptığı Türk Ceza Kanunu maddelerinde öngörülmüş olabilir.)

2-) Feri Cezalar

  • Türk Silahlı Kuvvetlerinden Çıkarma

  • Rütbenin Geri Alınması

  • Askeri Öğrencilikten Çıkarma

3-) Askeri Kabahatler

  • Göz Hapsi

  • Oda Hapsi

Askeri Ceza Hukuku

Askeri suçlar; firar, emre itaatsizlikte ısrar, amir veya üste fiili taarruz, amir veya üstü tehdit, asta müessir fiil, isyan, fesat, kendini askerliğe elverişsiz hale getirme gibi sadece Askeri Ceza Kanununda yer alan ve ancak askeri şahısların işleyebilecekleri sırf askeri suçlar yanında; görevi ihmal, rüşvet, taksirle yaralama, casusluk gibi unsurları tamamen veya kısmen diğer kanunlarda veya Askeri Ceza Kanununda düzenlenmekle beraber cezalandırma bakımından TCK’ye yollama yapılan, asker olmayan kimseler tarafından da işlenebilen ve askeri bir yararı korumak amacını güden askeri suç benzeri suçlardır. Bu davalara bakan avukatlara da askeri ceza avukatı veya askeri davalara bakan avukat denilmektedir.

 

  • Askeri suç; “Yalnızca asker kişi sıfatını taşıyan kişiler tarafından askeri bir hizmet veya görevin ihlal edilmesi suretiyle işlenen suçlarla, unsurları kısmen veya tamamen genel ceza kanunlarında öngörülen ve askeri ceza kanunları tarafından ayrıca düzenlenen veya yapılan atıf dolayısıyla bu kanunların uygulama alanına dahil edilmiş bulunan, asker kişi sıfatını taşımayan kişiler tarafından da işlenebilen askeri bir yararı korumaya yönelik suçlar askeri suçlardır” şeklinde tanımlanmaktadır. 

Askeri davalar ülkemizde çok sınırlı bilinen ve sadece askeri ilgilendiren bir alandır. Askeri Ceza Kanunu ile açıkça belirtilen kuralların ihlali durumunda ortaya çıkan askeri ceza davalarında alanında uzman Askeri ceza avukatı tarafından yürütülmesi kişilerin hak kaybına uğramaması adına hayati öneme sahiptir. Bu tür davaların sonuçları da ceza davası olması gerekçesiyle kişiler için hayati sonuçlar doğurabilmektedir. Bu nedenle askeri davalarda alanında uzman askeri ceza avukatı ile hukuki destek almak büyük önem teşkil etmektedir. Askeri davalar uzmanlık gerektiren, hataya yer olmayan bir alandır. Hata durumunda telafisi imkansız cezalar ile karşılaşılması muhtemeldir. Bu nedenle askeri ceza avukatı hukuki desteğini almanız sizin faydanıza olacaktır.

Askeri Disiplin Hukuku

6413 sayılı askeri disiplin kanunu, 211 sayılı iç hizmet kanunu, 1632 sayılı askeri ceza kanunu, Askeri Yargıtay, Askeri Yüksek İdare Mahkemesinde görülen şimdi İdare Mahkemesi, Asliye Ceza Mahkemesi ve Ağır Ceza Mahkemesine tevdi edilen davalar, adi, vazife ve harp maluliyetine ilişkin maddi manevi tazminat idari davaları, özel hukuk kapsamına giren maddi manevi tazminat, asker kişilerin özlük haklarına ilişkin tazminat davaları, görevden uzaklaştırma ve disiplin cezalarının iptali davalarının yürütülmesi askeri disiplin hukuku kapsamındadır.

Askeri Disiplin Kanunu’ndaki;

  • Disiplin amirlerince verilen; uyarma, kınama, hizmete kısmi süreli devam ve aylıktan kesme cezaları.

  • Disiplin kurulları ve disiplin amirlerince verilebilen; hizmet yerini terk etmeme ve oda hapsi cezaları.

  • Yüksek disiplin kurullarınca verilen; silahlı kuvvetlerden ayırma cezalarının idare mahkemesi tarafından iptali ve yürütülmesinin durdurulması için açılacak idari davalar Askeri Disiplin Kanunu kapsamındadır.

Askeri Davalar

Askeri Ceza Kanunu kapsamında soruşturma açılan ve yargılanan kişilere normal ceza davaları gibi süreç işletilmektedir. Çünkü askeri yargı kapatılmış ve bu işi sivil yargı üstlenmiştir.

Fakat uygulanacak mevzuat yine aynı Askeri Ceza Kanunudur. Söz konusu Askeri Ceza Kanunu kapsamında görülen davalar şu davalardan oluşmaktadır:

  • İç hizmet kanunu kapsamındaki davalar.

  • Görevi ihmal ve kötüye kullanma davaları.

  • İsyan davaları.

  • Emre İtaatsizlik davaları.

  • Firar davaları.

  • İzin tecavüzü davaları.

  • Ast ve üste müessir fiil davaları.

  • Hizmete mahsus eşyayı tahrip ve terk etme davaları.

  • Taksirle ve kasten insan öldürme davaları.

  • Silah kullanma yetkisi kapsamındaki suçlara ait davalar.

Askeri Ceza Yasası kendi başına bağımsız bir yasa olmaktan uzaktır. Türk Ceza Kanunu ve Genel Ceza Hukuku ile bağlantısı yoğundur. Askeri ceza hukukunda da suçlar ağırlıklarına göre askeri cürümler ve kabahatler olmak üzere ikiye ayrılmıştır. Disiplin suçları tabiri caizse yarı kabahat yarı disiplinel anlamda yasak fiillerdir. Disiplinel anlamda yasak olan fiillerin askeri mahkeme olan bir disiplin mahkemesinde yargılanması ve hürriyeti bağlayıcı ceza ya da para cezası verilebilmesi bu hukuk dalını ve yapılanışını sivil disiplin hukukundan ayıran en önemli özelliktir.

bottom of page